تیکو – هنگامی که جستجویی در گوگل یا جستجوگرهای دیگر انجام میشود ما تنها نتیجه آن را میبینیم. این که این نتایج چگونه بدست میآیند و گوگل چطور کار میکند، شاید سوالی است که برای خیلی از افراد پیش بیاید.
بسیاری افراد فکر میکنند که موتورهای جستجوگر در همان لحظه جستجو، به همه سایتها رجوع میکنند تا نتیجه بهتری را برای شما پیدا کنند. اما باید بگوییم که اینگونه نیست. بلکه موتورهای جستجو قبلا کار خود را انجام دادهاند. یعنی همه سایتها و اطلاعات و دادهها را جستجو کرده و نتایج بدست آمده را در یک پایگاهی (که در ادامه مقاله راجع به آن توضیح میدهیم) ذخیره میکنند. سپس هنگام درخواست مطلبی به آن پایگاه مراجعه و با بررسی آنها بهترین نتایج را برای افراد پیدا میکنند.
در مثل، موتورهای جستجو مانند مادری برای پسربچه خود هستند که هنگام مدرسه رفتن به دنبال جورابهایش میگردد. مادر چون هنگام جمع و جور کردن اتاق، جورابها را پیدا کرده و در حال حاضر جای آن را میداند، بلافاصله آنها را در اختیار پسرش میگذارد. پسربچه باز به دنبال دفتر دیکته خود است. مادر آن را نیز در اختیار فرزندش قرار میدهد. موتورهای جستجو هم مانند مادری برای کاربران هستند که بهترین نتیجه را همیشه برای کاربران خود با بالاترین سرعت در نظر میگیرند.
گوگل قصد دارد تمام اطلاعات سایتهای جهان را طوری ساماندهی و طبقهبندی کند که بهترین و مفیدترین مطالب به راحتترین شکل در دسترس همه باشد. این ماموریت گوگل است. همچنین مبارزه با اسپم (دور زدن گوگل)، نمایش مرتبطترین نتایج و خلق تجربه لذتبخش برای کاربران از دیگر اهداف گوگل است.
برای اینکه بدانیم گوگل چطور کار میکند و چطور در سریعترین زمان اطلاعات را در اختیار کاربران قرار میدهد باید با بخشهای مختلف گوگل آشنا شویم.
بخشهای مختلف گوگل:
هر موتور جستجو که شاخصترین آنها گوگل است شامل سه بخش اصلی است:
1. خزنده (Crawler):
به این قسمت از موتور جستجوی گوگل اسپایدر یا عنکبوت هم گفته میشود. گاهی هم از آن به عنوان بات، یا روبات گوگل یاد میکنند. خزنده یک نرمافزار تحت وب و خودکاری است که وقتی به آن آدرس سایت داده میشود، میتواند به درون و لایههای عمیق آن سایت نفوذ کند. یعنی اول وارد صفحه اصلی سایت شده و تمامی اطلاعات و دادهها را مورد بررسی قرار داده و آنها را ذخیره میکند.
در قدم بعدی خزنده به سراغ لینکهای سایت میرود و تکتک لینکها را باز میکند. در ادامه به صفحات داخلی آنها رفته و اطلاعات آنها را نیز ذخیره میکند. مجدد در آن صفحه داخلی هم دنبال لینکهای دیگر میگردد. این کار را آنقدر در صفحات و لایههای داخلی ادامه میدهد تا وقتی که دیگر لینکی نباشد و یا به لینکهای تکراری برسد. با این روش تمامی اطلاعات سایت توسط خزندهها ذخیره میشود.
2. ایندکس (index):
بعد از بررسی اطلاعات توسط خزندهها یا اسپایدرها، این اطلاعات باید در جایی ذخیره شوند. حال سوال پیش میآید که کجا ذخیره میشوند؟ ذخیرهسازی در دیتابیس موتورهای جستجو که مانند نرمافزار اکسل دارای جدولبندی است انجام میشود. این فایل که اصطلاحا به آن ایندکس میگویند، دارای جدولهای بسیار زیادی است که اطلاعات در آن دستهبندی شده است. زمانی که اطلاعات سایت ما در این دیتابیس وارد شد، اصطلاحا میگویند که سایت ما ایندکس شده است. البته این اصطلاح صحیح نیست و بهتر است بگوییم سایت ما در ایندکس گوگل قرار گرفت. پس از قرار گرفتن سایت در ایندکس، مطالب ما در نتایج گوگل قرار میگیرد.
البته فراموش نکنید خزندهها مدام به سایت ما سر میزنند و اطلاعات سایت ما را در ایندکس گوگل بروزرسانی میکنند. مسلما فواصل زمانی سرکشی خزندهها از سایتها متفاوت است. سایتهای بزرگ هر چند دقیقه یکبار بررسی میشوند در حالیکه خزندهها ممکن است به سایتهای کوچکتر ماه به ماه هم سر نزنند. این امر بستگی به فعال بودن و حجم تولید محتوای شما دارد.
3. الگوریتم (algorithm):
دو بخش توضیح داده شده در بخشهای مختلف گوگل، چیز مخفی ندارد و کاملا عیان است. حالا فرض کنید کاربری کلمهای را در گوگل جستجو میکند. چطور گوگل متوجه میشود که از بین میلیونها اطلاعات ذخیره شده، چه چیزی را برای کاربر نمایش دهد. این بخش از کار به عهده الگوریتم است.
در واقع بازیابی اطلاعات از ایندکس و قرار دادن صحیح آن در نتایج گوگل توسط الگوریتم هوشمند و پیچیدهای انجام میشود. این الگوریتم جز اسرار گوگل یا هر موتور جستجوی دیگر است که هرگز آن را اعلام نمیکنند.
چون اگر افراد بدانند الگوریتمهای گوگل چطور کار میکند، میتوانند با سوءاستفاده از آن بدون برخورداری از کیفیت بالای سایت، به رتبههای بالاتری در گوگل دست پیدا کنند.
الگوریتم در کل فرمولی است که ابتدا اطلاعات را بررسی و تجزیه و تحلیل میکند. گوگل با داشتن پارامترهایی تشخیص میدهد این کلمه کلیدی با کدام صفحه از کدام سایت نزدیکترین ارتباط را دارد. سپس بر اساس کلمه کلیدی جستجو شده، خروجی لازم را نمایش میدهد.
وقتی نمیدانیم الگوریتم گوگل چطور کار میکند، تکلیف چیست؟
بسیاری از کاربران قصد دارند بدانند گوگل چطور کار میکند تا بتوانند بر اساس آن سایت خود را بهینه یا اصطلاحا سئو کنند. پس اگر الگوریتمهای گوگل جز اسرار این شرکت است، تکلیف مدیران سایت چیست؟
اولین نکته این است که ما حدودا میدانیم که فرمول چیدمان سایتها در نتایج جستجوی گوگل به چه عواملی بستگی دارد. چرا که متخصصان زیادی در دنیا وجود دارند که تستهای زیاد و پرهزینهای انجام میدهند. آنها با هزینه هزاران دلار، ایدههای خود را در سایتهای متفاوتی آزمایش میکنند. سپس بررسی میکنند که در نتایج جستجوی گوگل بالا رفتهاند یا پایینتر آمدهاند. شاید بپرسید این کار چه نفعی برای این متخصصان دارد؟ آنها پس از انجام این آزمایشها تا حدودی متوجه میشوند که گوگل چطور کار میکند. سپس این نتایج را با قیمتهای بالایی به فروش میرسانند.
عوامل تاثیرگذار بر الگوریتم گوگل:
1. مرتبط بودن موضوعات:
فرض کنید کاربری کلمه خانه را در گوگل جستجو میکند. به نظر شما این کاربر دنبال صفحهای است که بیشتر از کلمه خانه استفاده شده است. یا دنبال مطالبی است که اطلاعات بیشتری راجع به خانه در اختیار او بگذارد. در این مواقع گوگل چطور کار میکند و چه سایتی را برای کاربر به نمایش میگذارد؟ سایتی که صرفا بدون تولید محتوای باکیفیت یک کلیدواژه را تکرار کرده است؟ یا سایتی که مطلب با کیفیت راجع به کلیدواژه ارایه دهد؟ قطعا الگوریتم گوگل گزینه دوم که ترکیبی از کلمات کلیدی با مطالب باکیفیت است را در نظر میگیرد.
این ارتباط موضوعی در کل محتوای شما مخصوصا در عنوان برای الگوریتمهای گوگل حایز اهمیت است. کلمات و متنهای مرتبط در وبسایت شما باعث میشود تا گوگل اعتماد بیشتری به نوشتههای شما داشته باشد.
2. اهداف جستجو:
در تحقیقی مشخص شده مردم در جستجوهای خود دنبال این موارد هستند: اولین گروه دنبال اطلاعات هستند مانند اطلاعات رفع یک مشکل در تلفن همراه خود. دومین دسته که حجم زیادی از جستجوگران را شامل میشوند، صرفا دنبال آدرس سایت هستند. چون این گروه حوصله تایپ انگلیسی آدرس سایت را ندارند یا آن را حفظ نیستند. سومین گروه هم دنبال اطلاعات هستند اما هدفشان تحقیق قبل از خرید است. مثلا مشخصات فنی تلفن همراه را بررسی میکنند. چهارمین مورد جستجوهایی است که هدف اشخاص خرید است. یعنی قبلا تحقیقات لازم را انجام دادهاند و اکنون دنبال خرید هستند. پنجمین مورد که اغلب در ایران اتفاق میافتد، برای مطمئن شدن از وصل بودن اینترنت است.
گوگل میداند که افراد در جستجوگرها به دنبال چه هستند. به همین خاطر همیشه بهترین جواب و نتیجه را برایشان در نظر میگیرد. این شرکت برای این کار سخت تلاش میکند که با توجه به ورودیهای مشابه که شاید هدف متفاوتی داشته باشند بهترین مطالب را برای کاربران مختلف در نظر بگیرد.
3. ساختار سایت:
ساختار سایت در واقع چیدمان تمام المانهای سایت مانند منوها، بنرها، دکمه و … است. باید ساختار سایت را طوری بهبود دهیم که پیدا کردن هر مطلب برای کاربران راحت و لذتبخش باشد.
4. سرعت سایت:
در آپدیت جدید گوگل سرعت بارگذاری وبسایت اهمیت بیشتری پیدا کرده است. گوگل با در نظر گرفتن تجربه لذتبخش برای کاربران، تاثیر سرعت بارگذاری وبسایت را در رتبهدهی وبسایتها بیشتر کرد. این سرعت بارگذاری شامل تلفنهای همراه نیز میشود. کاهش حجم تصاویر و فشردهسازی فایلهای css و جاوا اسکریپت میتواند کمک زیادی در افزایش سرعت سایت داشته باشد.
5. کیفیت محتوا:
یکی از اصلیترین عوامل موثر بر عملکرد گوگل، کیفیت مطالب است. هر چه محتوای بهتر و مناسبی داشته باشید امکان رسیدن به رتبه بالا در گوگل بیشتر میشود. ولی تنها خود محتوا مهم نیست بلکه الگوریتمها به سراغ E-A-T میروند.EAT از سه کلمه یعنی تجربه و تخصص (Expertise)، اعتبار (Authoritativeness) و اعتماد (Trust) تشکیل شده است. تنها محتوا بر E-A-T تاثیرگذار نیست بلکه مواردی مثل لینکسازی در وبسایت که باعث میشود محتوای دیگری هم به محتوای شما اضافه شود خیلی تاثیرگذارند.
6. مطالب دست اول:
جدید و دست اول بودن مطالب و محتوا بر روی گوگل تاثیرگذار است ولی نه برای همه مطالب. یعنی در برخی از موضوعات مثل چگونه نماز بخوانیم؟ اصلا جدید بودن مطالب تاثیری بر روی گوگل ندارد. چون همیشه و سالیان سال به یک صورت بوده و هیچ تغییری نکرده است. ولی موضوعی مثل طراحی سایت همیشه در حال توسعه، پیشرفت و تغییر است. در این جا مطالب جدید تاثیر زیادی بر گوگل دارد.
در برخی از موضوعات هم جدید بودن اهمیت دارد ولی نه خیلی زیاد. مثلا هر 6 ماه یا یک سال هم مطالب جدید و تازه باشند کفایت میکند. پس در نظر داشته باشید که تازه بودن مطالب به موضوعی که برای محتوای سایتتان است، ارتباط دارد.
7. خوانایی:
شما با نوشتن مطالب خیلی عالی ممکن است جز اولین نتایج گوگل نباشید اگر عنصر خوانایی را رعایت نکنید. استفاده از جملات و پاراگرافهای یا بندهای کوتاه، تقسیمبندی محتوا به بخشهای مختلف با بهرهگیری از فونتهای هدینگ و تصاویر از عوامل تاثیرگذار بر خوانایی هستند.
8. لینکها:
لینکسازی داخلی و ایجاد بکلینک، از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر الگوریتم گوگل است. داشتن بکلینک میتواند اعتبار سایت شما را بالا ببرد. همچنین لینک داخلی نیز به اعتبار صفحات سایت شما کمک زیادی میکند.
کلام آخر:
در این مقاله با نحوه کار گوگل آشنا شده و متوجه شدیم که گوگل چطور کار میکند. همانطور که فهمیدیم الگوریتمهای گوگل همیشه در حال تغییر و بروزرسانی است. آنها برای جلوگیری از سوءاستفاده افراد به صورت یک راز هستند. رازی که دست یافتن به آن به آسانی نیست. با گذشت زمان و آزمایشهای متعدد بر روی الگوریتمها، برخی از عوامل موثر بر روی آنها شناسایی شدند. با بکارگیری صحیح و مناسب این عوامل میتوانیم جایگاه بهتری در رتبهبندی گوگل داشته باشیم.